Sınav Kaygısı nedir?

Sınav kaygısı, bir değerlendirme anında hissedilen, kişinin kendi performansını eyleme dönüştürmesini engelleyecek boyutta stres oluşturan, rahatsız edici hoş olmayan bir duygudur. Bu duygu durumu sıklıkla performans düşüşü ve ciddi psikolojik sorunlarla birlikte görülür. Tüm öğrencilerin %30’u çeşitli seviyelerde sınav kaygısı yaşamaktadır.

Akademik anlamda başarılı öğrenci sosyal olarak kabullenilme açısından da olumlu etkilenmekte ve böylece kendisini önemli ve değerli hissetmektedir. Akademik açıdan başarılı olmayan öğrenciler sosyal açıdan kabullenilme güçlüğü çeker, bundan dolayı da kendini değersiz ve önemsiz hissedebilir.

Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir?

Sınav kaygısı olan birey; ‘’uykusuzluk, çarpıntı, kabus görme, terleme, mide bulantısı, baş ağrısı’’ gibi fizyolojik belirtiler yaşamaktadır. Davranışsal olarak ise; ‘gerginlik, sinirlilik, öfke, karamsarlık, mutsuzluk, isteksizlik, boş verme’’ gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Sınav kaygısının bilişsel yönünde ise : ‘Bu sınavda başarılı olamayacağım’; ‘Bu sınav sonunda her şey berbat olacak’; ‘Sınıftaki herkes benden daha zeki’; ‘Kendimi yetersiz ve eksik görüyorum’; ‘Evdekilerin yüzüne nasıl bakarım?’gibi olumsuz ve mantık dışı içsel konuşmalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Aynı zamanda öğrencinin başarısında bir düşüş gözlenir. Ders çalışmayı erteleme, sınav ve hazırlığı hakkında konuşmayı reddetme görülür. Dikkat dağınıklığı, odaklanamama, çok çalışılmasına karşın performans düşüklüğü kaygının varlığını göstermektedir.

 

Sınav Kaygısının Nedenleri Nelerdir?  

1.  Aile ve çevrenin beklentileri ve baskısı,

2. Mükemmeliyetçi ve rekabetçi olma

3. Sınava yeterince hazırlanmamış olmak,

4. Sınav yükünün ve ders yükünün fazla olması,

5. Öğrencinin çalışma stratejisinde eksiklikler

6. Öğrencinin daha önceki başarıları ve başarısızlıkları,

7. Sınavın araç değil amaç olarak görülmesi,

8. Sınavın hayattaki başarının tek kriteri olarak algılanması.

Sınav kaygısıyla başa çıkma yolları nelerdir?
Düşünce ve inançları sorgulamak (gerçekçi olmayan düşünme alışkanlıklarını farklı bir gözle yeniden değerlendirmek, nefes alma egzersizleri, gevşeme egzersizleri, kaygıyı bastırmaya değil, onu kabul etmeye ve tanımaya çalışmak, düşünceleri durdurma tekniği, dikkatini başka noktalara odaklama tekniği kullanılabilecek başa çıkma yollarıdır. 

Sınav kaygısı, depresyon, anksiyete, uyku bozukluğu gibi bir ruhsal bozukluğa sebep olmuşsa psikolojik destek düşünülmelidir.

 

Sarıkaya, S., & Gemalmaz, A. (2021). Sınav kaygısını etkileyen faktörler. Jour Turk Fam Phy, 12(2), 99-107.