Kötü bir şeyler olacağı beklentisi ile ani başlayan, on dakikada en şiddetli seviyeye gelen, yoğun korku, ve rahatsızlık duyma halidir. Kendi içinde beklenmedik anda oluşan ataklar, duruma bağlı oluşan ataklar ve durumsal yatkınlık gösteren ataklar olarak ayrılmaktadır Birçok ruhsal ve bedensel şikayetlere sebep olmaktadır. Çoğu zaman on dakikadan daha kısa bir süre içinde maksimum düzeye çıkan panik atak belirtileri birkaç dakika ile bir saat arasında değişmektedir. 

Panik Atak Belirtileri:

Panik atağı sırasında;

• Soluk almada zorlanma, 
• Boğulma hissi, 
• Baş dönmesi, 
• Baygınlık geçirme düşüncesi, 
• Kalp atış hızında artış ve çarpıntı,
• Göğüste ağrı ve baskı,
• Titreme,
• Mide bulantısı,
• Karında rahatsızlık hissi,
• Uyuşma ve karıncalanma hali,
• Terlemeler ve sıcak basma gibi fiziksel belirtiler ortaya çıkmaktadır. 

 

Bedensel belirtilere ek olarak panik atak sırasında ölüm korkusu, delirme ya da kontrolü kaybetme korkuları gibi bilişsel belirtiler de ortaya çıkmaktadır. Ayrıca kaygının yoğunluğuna bağlı olarak kişi, kendini ya da çevresini değişmiş ve gerçek dışı olarak algılayabilir (Tükel, 2002). Fiziksel ve ruhsal değişimlerin yaşandığı bu anlarda panik atak geçiren kişiler, bu yoğun ve sıkıntı veren duyumları bir “felaket habercisi” olarak değerlendirip, gerçek bir tehlike ile karşı karşıya olduklarını düşünürler (Gökler, 2005).

Panik Ataklar Nasıl Oluşur?

• Korku bize tehlikeli durumlarda katkı sağlayan yaşamımızı devam ettirebilmemiz için gerekli bir duygudur. Vücudumuz, tehlikeli olaylar karşısında bazı sinyaller vermektedir. Ve sempatik sistem dediğimiz sistemi devreye sokmaktadır. Örnek bir korku anında sistem devreye girer ve sonra hızlı nefes alıp vermeye başlarız. Bu da nefesimiz daralıyor ya da boğuluyormuş, soluğumuz kesiliyormuş gibi hissetmemize, göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissine neden olabilir.
• Kalp atışlarımız hızlanır: Böylece çarpıntı hissedebilir ve kalp atış hızımıza daha fazla odaklanabiliriz. 
• Kan basıncımız artar ve kalbimiz özellikle kaslarımıza bol miktarda kan pompalar: Terleme, titreme ya da sarsılma, ateş basması hissederiz.
• Derimize daha az kan pompalanır: Uyuşma ya da karıncalanma hissetmemize yol açabilir.
• Sindirim sistemimize daha az kan pompalanır: Bulantı ya da karın ağrısı hissedebiliriz.
• Kanımızdaki oksijen artar karbondioksit azalır ve beyin kan sirkülasyonu değişir. Bu durum kendimizi , tuhaf ve farklı hissetmemize, kontrolümüzü kaybedebileceğimiz korkusunun oluşmasına neden olabilir.

 

Bireyin yaşamış olduğu panik atakların hoş olmayan bedensel sinyallere neden olması ve ölüm korkusu, delirecekmiş hissi gibi yanlış yorumlanması sonucunda, atağın tekrar yaşanmasına yönelik korku hali yaşar ve bir dahaki panik atağının ne zaman olacağı konusunda yoğun bir endişeli beklenti içine girmelerine neden olabilir. Hemen ardından da bedensel duyumlarına daha da dikkat etmeye, onları izlemeye başlar. Benzer duyumları hissetmeye başladığında kendisini rahatlatmak için çeşitli yollar geliştirmeye çalışır. Örneğin hastaneye gidebilir, ilaç kullanabilir veya atak geçirme korkusuyla birey kalabalık içinde, açık yerlerde, sokakta, mağazalarda, otobüste, sıkıntıya gireceğini, yalnız kalıp yardım alamayacağı, kendini çaresiz hissettiği herhangi bir yerde panik atağı geçireceğini düşünür ve bu yerlere tek başına gitmemeye ya da hiç gitmemeye başlayabilir. Bu özelliğin varlığına göre panik bozukluklar agorafobili ve agorafobisiz panik bozukluk olmak üzere iki gruba ayrılır ve incelenirler. 

 

Panik Bozukluk Tedavisi

Panik bozukluk tedavi edilebilir ve tam iyileşme sağlanabilir bir durumdur. Bunun için mümkün olduğunca erken yardım almak önemlidir. Bilişsel Davranışçı Terapiler panik bozukluk için en etkili tedavi yöntemleri arasındadır.

 

Panik Atak Sırasında Siz Ne Yapabilirsiniz?

Atak ile savaşmayın. 

Yavaş ve derin nefes alıp vermeye çalışın. 

Mümkünse bulunduğunuz yerde kalın.

Odak noktanızı değiştirmeye çalışın. 

Atağın geçeceğini kendinize hatırlatın

 

Kaynakça:

Gökler I (2005) Çocuk ve ergenlerde panik bozukluğu tartışmasında farklı bir boyut: Bilgi işleme yaklaşımı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12(2): 83-91

Kaya N (2007) Sorularla panik atak. Sistem Yayıncılık, İzmir

Kavak, V. (2009). Panik bozukluk tanısı almış hastalarda sosyal fobi görülme sıklığının incelenmesi / To investigate the frequency of the symptoms of the social phobia in patients with panic disorder (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Tükel R (2002) Panik bozukluğu. Klinik Psikiyatri, 5(Ek3): 5-13